Chất gốm Italia ở Vĩnh Long

Nhiều người Việt đã thật ngạc nhiên khi chiêm ngưỡng các sản phẩm sành trắng của Vĩnh Long được làm bằng chất liệu đất sét pha nhôm được khai thác ngay tại địa phương. “Đẹp và lạ” là ấn tượng chung của họ khi thấy những tác phẩm gốm Vĩnh Long hôm nay được phối liệu giữa đất sét và cát, có đủ cả độ bền, bóng, đẹp và không bị co ngót. Có thể nói, Vĩnh Long là địa phương duy nhất ở Đông Nam Á chế biến đất sét có chứa sunphát nhôm tạo ra các sản phẩm gốm có màu trắng đặc trưng của nhôm (gốm trắng), tương tự như các sản phẩm gốm đã từng được sản xuất tại làng gốm Bavaria, Italia vốn rất nổi tiếng ở Châu Âu, đặc biệt là ở Đức, Pháp và Thụy Sĩ. Người thợ gốm Vĩnh Long bây giờ còn sản xuất được cả các mặt hàng gốm đất nung (gốm đỏ) rất được khách hàng Australia, Niu di lân, Anh và Mỹ ưa chuộng.

Có được thành công ấy phải kể tới những ngày tháng lao đao của nghề gốm Vĩnh Long khi từ 1997, thị trường tiêu thụ các sản phẩm bị giảm đáng kể do có sự cạnh tranh quyết liệt của các sản phẩm gốm xây dựng của Trung Quốc. Thêm vào đó, các loại gạch và ngói sản xuất bằng lò tuy nen chiếm thị phần ngày càng nhiều làm cho việc sản xuất bằng các loại lò truyền thống của Vĩnh Long trở nên lạc hậu. Với lòng đam mê nghề nghiệp, những người thợ gốm tâm huyết với nghề ở Vĩnh Long đã không chịu lùi bước. Họ đã kiên trì nghiên cứu, học hỏi mô hình sản xuất các mặt hàng gốm mỹ nghệ ở Bình Dương, đầu tư mua các trang thiết bị và tuyển dụng những thợ nặn có tay nghề cao về sản xuất thử nghiệm các mặt hàng gốm mỹ nghệ. Trải qua bao vất vả, những mẻ hàng chậu, lọ, tượng... đầu tiên với các kích thước khác nhau đã ra lò và thu được kết quả hơn sự mong đợi. Các sản phẩm gốm sau khi nung có màu đỏ tươi và khi gõ có âm thanh rất trong khẳng định sự chín đều và chín thấu của sản phẩm. Làng gốm mỹ nghệ ở Vĩnh Long đã phát triển từ đó,

Hiện nay nghề gốm Vĩnh Long chủ yếu tập trung ở hai huyện Long Hồ và Mang Thít, ngoài ra còn một số cơ sở ở thị xã Vĩnh Long. Dọc theo triền sông Cổ Chiên và sông Mang Thít, với chiều dài khoảng 30 km đâu đâu cũng thấy những cụm lò gốm như những chiếc bát úp khổng lồ đang tỏa khói và những người thợ gốm đang tất bật với công việc.

Trong số gần 100 cơ sở sản xuất gốm trên địa bàn Vĩnh Long và thu hút trên 5.000 lao động, có rất nhiều đơn vị đã trở nên quen thuộc với khách hàng nước ngoài như Công ty Nam Hưng, Công ty Cửu Long, Công ty Tân Hưng Lộc... , đây cũng chính là những công ty đi đầu trong việc hình thành làng sản xuất gốm mỹ nghệ tại Vĩnh Long. Do đặc thù của sản phẩm, gốm Vĩnh Long hầu như không có đối thủ cạnh tranh từ Trung Quốc, Thái Lan ... song những người thợ gốm ở Vĩnh Long không bao giờ tự bằng lòng với chính mình. Bên cạnh những mẫu hàng được khách hàng thiết kế như lọ hoa, bình đựng..., những cơ sở sản xuất gốm ở đây vẫn miệt mài phát triển các loại mẫu mã mới với các đường nét trang trí mang đậm chất Việt Nam như trống đồng Ngọc Lữ, tranh Đông Hồ, thiếu nữ Việt Nam... và được khách hàng nước ngoài ưa chuộng.

Những người thợ gốm Vĩnh Long hôm nay vẫn luôn tìm tòi, nghiên cứu và hoàn thiện quá trình sản xuất của mình. Hệ thống lò ga tiết kiệm năng lượng đã được từng bước đưa vào hoạt động cho phép tạo ra các sản phẩm gốm ngày càng đẹp và bền hơn - Họ luôn vươn tới để khẳng định vị thế của Gốm Vĩnh Long trên thị trường quốc tế.